ONTMOETINGEN 3

De derde column in een serie van zes over ontmoetingen met mensen tijdens mijn vakantie.

Geen koffie 

Hoe het toch komt dat ik zo perfect Duits spreek, vraagt de man van het oudere echtpaar waarmee ik de ontbijttafel op de derde dag deel. Nou, perfect? Ik hoor mezelf regelmatig blunderen, maar volgens deze heer valt dat erg mee. Hij kan horen aan de uitspraak van mijn ‘s’ dat ik Nederlandse ben, maar verder is het helemaal goed. Samen met zijn vrouw blijkt hij prettig gezelschap aan het ontbijt. In de tijd dat de regering van het voormalige West-Duitsland nog in Bonn zetelde, werkten ze allebei als ambtenaar op verschillende ministeries. Later kregen ze een aanbod om mee naar Berlijn te verhuizen, maar daar hadden ze vriendelijk voor bedankt. Nu zijn ze op familiebezoek, want hun kleindochter is jarig en die woont wel in Berlijn.

Even later wil hij graag weten wat mij naar deze stad heeft gevoerd. Ik vertel hem dat ik hier zo’n negenendertig jaar geleden met mijn klasgenoten van school verbleef en na de val van de muur mijzelf had voorgenomen om mijn bezoek nog eens over te doen. Dat duurde bijna vierentwintig jaar, maar uiteindelijk is het er toch van gekomen. 

Hij schenkt zichzelf nog een kop koffie in, rustig en bedachtzaam, voorziet zijn vrouw van een kopje en vraagt of ik ook wil. Zijn ronde, gebruinde gezicht straalt iets vriendelijks uit. Vanachter zijn bril met zilverkleurig montuur kijkt hij me opmerktzaam aan. 'Ik waardeer het dat we zo met elkaar kunnen praten zonder dat de oorlog tussen ons staat,' hoor ik hem zeggen. 'Dat heb ik wel eens anders meegemaakt.' Met enige schroom beken ik dat ik me soms afvraag of wij als Nederlanders het er beter vanaf zouden hebben gebracht als we in dezelfde omstandigheden als het Duitse volk hadden verkeerd. Hij wijst die gedachte resoluut van de hand. ‘Nederlanders zijn handelaren. Ze keken altijd over grenzen heen, waren wereldreizigers en maakten kennis met andere volken en culturen. Wij Duitsers waren daartoe niet in staat. Daarom spreken Nederlanders hun talen ook zo goed. Nee, in Nederland was het zover niet gekomen.’ Zijn vrouw knikt instemmend.
'Als zestienjarige scholier ben ik kort na de oorlog eens met mijn klas naar Nederland geweest,’ vervolgt hij. ‘Het was 1950 en we bezochten Rotterdam. Op een gegeven moment wilden we koffie drinken, maar die kregen we nergens. Zodra de obers in een restaurant in de gaten kregen dat we Duitsers waren, negeerden ze ons. En zo jong als we waren, hadden we daar begrip voor. Rotterdam was door ons volk verwoest. Ja, dat begrepen we echt.’

Daarna wordt ons gesprek wat luchtiger. Ik vertel over het avontuur met mijn verdwenen Twingo. ‘Ach, is dat ondeugende oranje ding uw auto? De mijne staat er pal naast.’ Ik heb een grijze Renault  Megane naast de mijne zien staan, dus die zal het wel zijn, maar dat blijkt toch niet te kloppen. ‘Nee, die aan de andere kant… die grote zwarte Mercedes, zoals al die opschepperige Duitsers hebben.’ Hijzelf lacht het hardst om z’n spot en als ik even later afscheid van het echtpaar neem, vind ik het oprecht jammer dat ik hen nooit meer zal zien.